NodeJS-2: Proje ve Npm Kurulumu

  Şimdi daha önceden bahsettiğimiz chat projesini kurmaya başlayalım. Command prompt penceresini yönetici olarak çalıştıralım ve resimde görünen kodları yazalım.

  Mkdir ile projemizi kuracağımız klasörü oluşturduk sonrasında ise npm init ile  NodeJS'nin can damarı olan NodeJS Packae Manager (npm) başlatıyoruz. NPM'yi biraz açıklamak gerekirse NPM node.js için hazırlanmış olan scriptleri bir nevi kütüphaneleri otomatik olarak projenize yüklemenizi,  sağlayan, command prompt'tan çalışan, bir program. Command promp' ta npm yazarak kurulup kurulmadığını güncelliğini kontrol edebiliriz. Diyelim ki projemize önceden hazır yazılmış bir paket eklemek istedik buda chat uygulaması yazarken ihtiyacımız olan socket.io olsun. "npm install socket.io" söz dizimi bize en güncel paketi yüklemeye yardımcı olur, silmek için ise "npm uninstall socket.io" kodu, eğer paketi güncellemek istiyorsak "npm update socket.io" söz dizimini kullanmalıyız. Npm init dedikten sonra enter'a basalım ve resmi inceleyelim.

Çıkan yazıda ilk cümle npm init sizin için bir package.json dosyası oluşturacaktır diyor. Package.json dosyası her projede bulunan sizin uygulamanızın çeşitli meta bilgileri ve npm ile yüklediğiniz paketlerin dependency (bağımlılık) bilgilerini içeren bir dosyadır. ASP.NET'te web.config dosyasına benzer. Yazılardan sonra sizden name, version gibi bilgiler istenir, isterseniz bu bilgileri doldurabilirsiniz ama genelde boş bırakılır. Burada tek önemli olan:

bu satırdır. Genelde app.js olarak adlandırılır ama istediğinizi seçebilirsiniz. En son bilgiler kontrol edildikten sonra enter tuşuna basıp çıkılır. Şimdi proje klasörünü açalım: 

   Görüldüğü üzere sadece package.json dosyası oluştu. Bundan sonraki bütün dosyaları elle oluşturacağız. Şimdi tekrar command prompt penceresine dönelim proje klasörünü seçelim ve npm install express --save    söz dizimini yazalım ve express paketini yükleyelim. Express nodejs için bir web framework' üdür ve nodejs ile çalışan bütün web projelerinde bulunması gerekir rahatlık ve profesyonellik için. Bu arada --save ile kalıcı olarak ve package.json dosyasına otomatik olarak dependency ekledik.

NodeJS-1: Nodejs Nedir?

  Node.js, açık kaynaklı, sunucu tarafında çalışan ve ağ bağlantılı uygulamalar için geliştirilmiş bir çalıştırma ortamıdır. Javascript kullanılarak geliştirilen bir betik dilidir. Javascript tarafından sağlanan non-blocking  çalışma prensibiyle çok hızlı veri aktarımı yapılabilir. En büyük avantajı budur aslında asenkron çalışması bu sayede sık sık gerçek zamanlı Web uygulamalarında tercih edilmekle beraber kullanım alanı popülaritesiyle orantılı olarak genişlemiştir. En yaygın örneğiyle çok kullanıcılı chat programlarını buna örnek verebiliriz. Eğer .NET'te bir chat sistemi yapmak istersek SignalR gibi asenkron çalışan kütüphanelere ihtiyacımız kalır buda gereğinden fazla kod ve iş yükünden başka bir şey getirmez onun yerine bu gibi işlemler gerektiren uygulamalarda doğasında asenkron çlaşıma prensibi bulunan NodeJS  tercih edilir. Ve diğer bir belirgin özelliği ise normalde Javascript ile sadece kullanıcı tarafına kod yazabiliyorduk fakat nodejs sayesinde Javascript ile server tarafına kod yazabiliriz. Bu kadar bilgiden sonra geçelim kuruluma...

  Öncelikle http://nodejs.org/ adresinden setup dosyasını indiriyoruz. Kurulum bitikten sonra cmd penceresini yönetici olarak çalıştırıyoruz ve nodejs kurduğumuz dizine giderek node yazıyoruz ve enter'a basıyoruz.

  Bu noktadan sonra istediğimiz Javascript kodunu yazarak derleyebiliriz. .help yazarak bütün komutları görebilir .exit ile ortamdan çıkabilirsiniz.

  NodeJS anasayfasındaki kodu inceleyelim bu kodu bir JS uzantılı dosyaya kaydedip çalıştırırsak 127.0.0.1 adresli bir sayfada Hello World yazısı yazılacak.

  Kodu incelemek gerekirse 1. satırda http modülünü ekliyoruz böylelikle server yaratma, çağrı atma, çağrı yönlendirme gibi işlerimizi yapabileceğimiz fonksiyonları getirmiş oluyoruz. Daha sonrasında "http.createServer(function (req, res) {" komutu ile serverımızı oluşturuyoruz. Yarattığımız server'a yapılan çağrılarda content-type olarak text/plain olduğunu söylüyoruz. Sonra ise response set yapıp sayfamızın response'unu bitiriyoruz. Ve helloworld'u ekrana basıyoruz.

 Giriş kısmı bu kadar bu kısımda NodeJS geliştirme ortamını command-promptan nasıl gerçekleştirdiğimizi anlattım. Sonraki makalede bir Chat uygulaması oluşturacağız ve oluşturulan dosyaları tanıyacağız.

Ajax XML File

Merhabalar,

 Bugün yayınımın ilk gününde sizlerle Ajax'a giriş yapacağız. Sizlere önceden geliştirdiğim bir uygulamadan bahsedeceğim, bu uygulamada dış kaynaklı bir XML dosyasından sayfamıza veri çekip sayfamızda gösterteceğiz. Ama isterseniz kodlara geçmeden önce Ajax hakkında kısa bir bilgi verelim.

 Ajax, “Asynchronous JavaScript and XML” (Türkçe: Eşzamansız JavaScript ve XML) anlamına gelen, JavaScript ve XMLHttpRequest kullanımı ile etkileşimli uygulamalar yaratan ve bir çok programlama dili ile uyumlu çalışan bir tekniktir. Kesinlikle bağımsız bir programlama dili değildir. Peki ama Ajax ile neler yapılabilir? Birden fazla amaca hizmet eder.

• Sayfayı yeniden yüklemeye gerek kalmadan güncellememizi sağlar.(Bana göre en büyük özelliği)
• Sayfa yüklendikten sonra sunucuya istek gönderebilir.
• Sayfa yüklendikten sonra sunucudan veri alabilir.
• Arka planda sunucuya veri gönderebilir.

gibi özellikleri mevcuttur. Daha fazlası için http://www.w3schools.com/ajax/ adresini ziyaret edebilirsin. Bahsettiğim projeye gelecek olursak.

İlk önce XML dosyasını oluşturuyoruz ve verileri giriyoruz. Sonrasında ise:

oluşturacağımız HTML dosyası içine Ajax olayını tetikleyebileceğimiz bir buton ve XML verilerini göserebileceğimiz bir tablo oluşturuyoruz.

Son aşamada ise script olaylarının gerçekleşeceği script kodlarını yazıyoruz. İlk olarak butona basıldığında tetiklenecek fonksiyonu yazıyoruz. Bu fonksiyonu açıklamak gerekirse ilk önce sunucuya istek oluşturuyoruz (14.satır). Daha sonra Ajax içinde gerçekleştireceğimiz olayları tanımlamak için onreadystatechange() fonksiyonu oluşturuyoruz. En son get metodu ile bir bağlantı açıyoruz ve isteğimizi gönderiyoruz.

İkinci aşamada myFunction fonksiyonunda ise sunucudan gelen XML cevabı for döngüsüyle oluşturduğumuz tabloya kaydediyoruz.

Kodları anlaşılır kılmak için  en sade halleriyle yazdım. Kodu indirmek isteyenler https://github.com/emresolugan/Ajax-XML-File-Example github adresimden indirebilirler.

Bir sonraki makalede NodeJS ile chat uygulaması yapacağız. İyi günler.